Drejtimi i shpirtit në rregullat e PENDIMIT TE SINQERTE

Drejtimi i shpirtit në rregullat e
PENDIMI I SINQERTË

Vëllezër të dashur! Allahu iu drejtoftë në të vërtetën! Dijeni se fjala
En nasuh- i sinqertë, i pastër, është në formën sipërore, duke pasur qëllim përzmadhimin e madhërimin, siç mund të themi:
shekkur - falenderues i madh, apo
sabbur-durimtar i madh.

Rrënja e fjalës nesaha- ka kuptimin: pastrimi dhe çlirimi i diçkaje prej mashtrimit dhe mbeturinave të ndryshme të padëshiruara. Me rrënjën kryesore të kësaj fjale lidhet gjithashtu fjala khalesa-i sinqertë, i pastër.

Kështu, sinqeriteti në pendim, adhurim e konsultim, do të thotë: pastrimi dhe çlirimi i tij prej çdo lloj mashtrimi, mangësie apo kundravajtje, si dhe prezentimi i tij në formën më të plotë.

Ndërsa shprehjet e selefëve -brezave të parë të Islamit, në lidhje me kuptimin e pendimit të sinqertë, janë të shumta e të ndryshme, saqë kanë arritur në mbi njëzet fjalë (kuptime), por të gjitha ato kthehen në një pikë të vetme e cila përfshin tre gjëra kryesore:

E para: Përfshirja e të gjitha gjynaheve, në atë mënyrë që të mos lësh asnjë gjynah pa përfshirë në pendim dhe asnjë gabim pa futur në të. Të pendohesh për të gjitha gjynahet dhe gabimet, pa përjashtuar asnjë prej tyre.

E dyta: Prezentimi i vendosmërisë dhe besnikërisë në pendim me të gjithë qënien tënde, në atë mënyrë që të mos ngelë tek ti asnjë lloj lëkundjeje, mosvendosmërie apo vonim, por të bashkosh të gjithë vullnetin dhe vendosmërinë për ta kryer atë sa më parë.

E treta: Pastrimi i pendimit prej gjërave të padëshiruara dhe atyre që e prishin sinqeritetin në të. Të pendohesh vetëm për hir të Allahut, duke pasur frikë prej Tij e dënimit të Tij, si dhe duke shpresuar shpërblimin e Tij. Jo si ai që pendohet për të ruajtur pozitën e tij apo nderin, pushtetin apo gjendjen shoqërore. As si ai që kërkon ta lavdërojnë njerëzit apo që i ruhet sharjeve të tyre. Ose si ai që i ruhet ngritjes së mendjelehtëve mbi të apo kërkon kryerjen e ndonjë nevoje të tij prej gjërave të kësaj bote. Dhe as si ai që pendohet për shkak të dështimit apo pamundësisë së tij, e të tjera si këto prej gjërave të cilat prishin saktësinë dhe sinqeritetin e pendimit tek Allahu i Lartësuar.

E para lidhet me ato gjëra prej të cilave duhet të pendohesh, e dyta me vetë penduesin dhe gjendjen e tij dhe e treta lidhet me Atë tek i Cili pendohesh.

Kështu që, sinqeriteti i pendimit është besnikëria në të, kërkimi i Fytyrës së Allahut dhe përfshirja e të gjitha gjynaheve në pendim.

Për këtë shkak, pendimi është gjëja më e vështirë të cilën e kanë mjekuar sadikunët- besnikët dhe ky ka qenë pendimi më i plotë.

Disa injorantë pretendojnë se Nasuh-i pastër, i sinqertë, është emri i një burri i cili ka qenë në kohën e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), dhe se i Dërguari i urdhëroi shokët e tij që të pendohen si pendimi i tij. Por dijetari i Islamit Ibën Tejmije (Allahu e mëshiroftë!) e ka hedhur poshtë këtë injorancë, në librin e tij "Dekaik et tefsir"-Imtësitë e komentimit të Kuranit, vëll.5, faqe 12. Fjalën e tij do t'a përmendim të plotë në kapitullin: “Disa bidate-risi në pendim”, në dashtë Allahu i Lartësuar.

DOMOSDOSHMËRIA E TË PENDUARIT

O ti rob i penduar!

Dije se pendimi i pastër është detyrë e domosdoshme mbi çdo musliman. Argument për këtë kemi në Kuran, në Sunet, në unanimin e dijetarëve dhe në logjikën e shëndoshë.
Në Kuran

Pranuesi më i madh i pendimit, Mëshirëploti thotë:

﴿وتوبوا إلى اللهِ جَمِيْعًا أيُّها المُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾

"Dhe që të gjithë ju pendohuni tek Allahu që t'iu falë të gjithëve, o besimtarë, që të mund të jeni të fituar." [En Nur: 31].

Falësi më i Madh, Mëshirëploti thotë:

﴿يآأيُّها الذينَ آمنُوا توبوا إلى الله توْبَةً نَصُوحًا﴾

"O ju që keni besuar! Kthejuni Allahut me pendim të çiltër e të vërtetë…" [Et Tahrim: 8].

Fjala "kthejuni Allahut me pendim" është urdhër dhe urdhëri përmban obligimin, domosdoshmërinë e kryerjes së asaj me të cilën urdhërohesh.

· Këto vargje të ndershme e të qarta Kuranore përputhen me hadithet e vërteta:

Transmetohet nga Ebi Burde se ka thënë: Kam dëgjuar El Egar, i cili ishte prej shokëve të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), t'i thoshte Ibën Umerit (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!): I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë:

"O njerëz! Pendohuni tek Allahu! Unë i drejtohem Atij me pendim njëqind herë në ditë."

Për këtë shkak, populli musliman është bashkuar unanimisht në të qenurit e pendimit obligim dhe detyrë e domosdoshme.

El Kurtubi (Allahu e mëshiroftë!), në tefsirin e tij "El Xhamiu li Ahkami el Kuran", vëll.5/ f.90 thotë:

"Është bashkuar i gjithë populli musliman unanimisht, se pendimi është Fard- detyrë e domosdoshme mbi besimtarët."

Thotë gjithashtu, në vëll.18/f.197:

"Ai është detyrë mbi çdo musliman në të gjitha gjendjet dhe në çdo kohë."

Dhe thotë, në vëll.12/238:

"Nuk ka kundërshtim në mesin e popullit musliman, se pendimi është obligim dhe detyrë e domosdoshme mbi çdo musliman."

Ibën Kudame el Makdesi, në librin "Muhtesar Minhaxh el Kasidin", faqe 322, thotë:
"Është formuar Ixhmau-unanimi i të gjithë dijetarëve të Islamit në të qenurit e pendimit obligim dhe detyrë e domosdoshme."

Dijetari i Islamit Ibën Tejmije (Allahu e mëshiroftë!), në librin "Mexhmuu el Fetava", vëll.10/f.310, thotë:

"Duhet patjetër për çdo njeri që të pendohet, sepse pendimi ka qenë obligim mbi të gjithë ata që kanë kaluar dhe do të jetë i tillë mbi ata që do të vijnë."

Ndërsa nga ana logjike mund të themi:

Nuk ka njeri që të mos bëjë gjynahe. Askush nuk mund të shpëtojë nga kjo e metë e mangësi, por ajo që ndryshon

dhe lëviz nga njëri person tek tjetri është sasia e tyre; kush më shumë e kush më pak.

Ndërsa baza e gjynahut ekziston tek të gjithë dhe çdokush është i detyruar që të pendohet me pendim të pastër e të çiltër.

Këtë realitet, i cili nuk mund të mohohet, e vë në dukje i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), me fjalën e tij:

"Të gjithë bijtë e Ademit janë gabimtarë, por gabimtarët më të mirë janë ata që kthehen tek Allahu me pendim!"

Kjo për shkak se pakujdesia dhe mangësia janë prej natyrës së njeriut.

I dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) thotë:

"Sikur njerëzit të mos bënin gjynahe, atëherë Allahu do të krijonte krijesa të tjera që bënin gjynahe dhe që më pas t'ua falte atyre, sepse Ai është Falësi më i Madh, Mëshirëploti."

Gjithashtu, dihet se gjynahet janë devijim nga rruga e drejtë dhe jo në avantazh të njerëzimit. Ato cënojnë jetën e njerëzve, e çrregullojnë atë dhe e vënë në rrezik. Kështu që, nuk ka ndonjë me logjikë, që të kënaqet me këtë përfundim dhe mos të përpiqet për ndryshimin e tij. Prej këtu, pendimi është detyrë e domosdoshme edhe nga ana e mendjes dhe logjikës së shëndoshë.

Me këtë themi se Lajmi i saktë (tekstet Kuranore dhe Hadithet e sakta) përputhet me logjikën e saktë; ashtu që robi (njeriu) t'i përgjigjet thirrjes së Krijuesit të tij, para se të kafshojë gishtat e tij me rënkim e pendim, atëherë kur nuk është më koha e pendimit, dhe para se të akuzojë mendjen e tij dhe të pohojë se ka qenë injorant.

Allahu i Lartësuar thotë:﴿وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أنْ يَأتِيَكُمُ العذابُ بَغْتَةً و أنْتُمْ لا تَشْعُرونَ. أنْ تَقولَ نفْسٌ يا حَسْرَتا على ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللهِ و إنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرينَ. أوْ تَقولَ لَوْ أنَّ اللهَ هَداني لَكُنْتُ مِنَ المُتَّقينَ. أوْ تَقولَ حينَ ترى العذابَ لَوْ أنَّ لي كَرَّةً فَأكُونَ مِنَ المُحْسِنينَ. بلى قَدْ جاءتْكَ آياتي فَكَذَّبْتَ بها و اسْتَكْبَرْتَ و كنتَ من الكافِرينَ. و يَوْمَ القيامةِ ترى الذين كَذَبوا على اللهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أ لَيسَ في جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَكَبِّرينَ يأْتِيَكُمُ﴾

"Dhe ndiqni më të mirën që ju është zbritur nga Zoti juaj (Kurani dhe gjithë ç'përmban ai nga mësimet dhe ndalimet e Islamit), para se t'ju vijë ndëshkimi papritmas duke mos e ndjerë aspak!

Që të mos thotë dikush: 'Medet për mua! Ah që isha i pabindur ndaj Allahut (nuk bëra çfarë urdhëroi Allahu të bëj) dhe nuk isha veçse prej atyre që e përqeshën të vërtetën!'.

Apo të mos thotë: 'Veç sikur të më kishte udhëzuar Allahu, pa do të kisha qenë me të vërtetë prej Muttekinëve (të përkushtuarve në besimin e pastër Islam).'

Apo të mos thotë kur të shohë ndëshkimin: 'Veç sikur të më jepej edhe njëherë rasti (të kthehesha në dunja), pa do të kisha qenë me të vërtetë prej Muhsininëve (mirëpunuesëve në rrugë të Allahut).'

(Do t'u thuhet): 'Po! Por në të vërtetë ty të erdhën ajetet e Mia (provat, shenjat, shpalljet) dhe ti i mohove ato, u bëre tepër kryeneç dhe ishe nga mosbesimtarët'!

Dhe Ditën e Kiametit do t'i shohësh ata që shpifën kundër Allahut (duke thënë që Ai ka bir apo shokë)- fytyrat e tyre do të jenë të nxira. A nuk është në Xhehenem një vendbanim për mendjemëdhenjtë mospërfillës?!" [Ez Zumer: 55-60].

Allahu i Lartësuar thotë:

﴿وَ قالوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أوْ نَعْقِلُ ما كُنَّا في أصْحابِ السَّعيرِ. فَاعْتَرَفوا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقًا لأَصْحابِ السَّعِير﴾

"Dhe do të thonë: 'Ah! Sikur të kishim dëgjuar ose të kishim menduar, ne nuk do të kishim qenë mes banorëve të Zjarrit flakërues!

Pastaj ata do të dëshmojnë mëkatin e tyre. Kështu pra, larg prej banorëve të Zjarrit flakërues!" [El Mulk: 10-11].



PENDIMI ËSHTË OBLIGIM I MENJËHERSHËM



O ti njeri i sprovuar dhe që dwshiron të kthehesh tek Allahu me pendim! Dije se pendimi është obligim që duhet kryer menjëherë pas gjynahut dhe pa vonuar, duke u bazuar për këtë në Kuran, Sunet dhe në logjikën e shëndoshë.

Shumë prej njerëzve mund të mendojnë se pendimi është detyrë që pret dhe e ka afatin të gjatë, saqë kujtojnë se afati i tij është e gjithë jeta para se të vdesësh. Duke rënë kështu në shtyrjen e afatit dhe lënien e të penduarit për një kohë të gjatë, dy elemente të cilat janë shtyllat e këmbënguljes negative në gjynahe, sipas Kuranit, Sunetit dhe logjikës së shëndoshë.
Në Kuran:

Vumë re më sipër se si Allahu i fajëson ata që vazhdojnë në mëkatet e tyre me vetëdije dhe lavdëron ata që shpejtojnë në pendim dhe në kthimin tek Allahu.
Allahu i Lartësuar thotë:

﴿و الذين إذا فَعَلوا فاحِشَةً أوْ ظَلَمُوا أنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللهَ فاسْتَغْفَرُوا لِذُنوبِهِمْ وَ مَنْ يَغْفِرُ الذُّنوبَ إلاَ اللهُ و لَمْ يُصِرُّوا على ما فَعَلوا و هُمْ يَعْلَمونَ﴾

"Dhe ata të cilët kur kanë bërë Fahishe (shkelje të kurorës apo marrëdhënie të tjera imorale të paligjshme), apo që e kanë njollosur veten e tyre me gjynah, e kujtojnë Allahun dhe kërkojnë falje për gjynahet e tyre, dhe kush mund të falë gjynahet përveç Allahut? Dhe nuk vazhdojnë në gabimin që kanë bërë, kur e dinë atë." [Al Imran: 135].

Ndërsa në Sunet; i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë:

"Mëshironi (të tjerët) që të mëshiroheni (nga Allahu) dhe falni (të tjerët) që t'iu falen juve gjynahet. Mjerë për fjalën nënshtruese (që kërkon të nënshtrojë të tjerët) dhe mjerë për ata që vazhdojnë në gjynahet e tyre me vetëdije."

Ndërsa nga ana logjike; ai që e shtyn afatin thotë:

"Do të pendohem nesër…",

"Kjo është fjalë e kotë, si do të pendohet nesër kur ai nuk e posedon të nesërmen?!"

Allahu i Lartësuar thotë:

﴿وَ ما تَدْرِى نَفْسٌ ماذا تَكْسِبُ غَدًا﴾

"Askush nuk e di se ç'do të fitojë e ç'do t'i ndodhë nesër…" [Lukman: 34].

Njeriu gjithashtu shpreson që të vjetërohet në moshë e pastaj të pendohet. Por e gjitha kjo është fryrja e djallit; si e pretendon këtë kur ai nuk e di exhelin e tij (se sa do të jetojë e kur do të vdesë)?!

Allahu i Lartësuar thotë:

﴿هُوَ الذي خَلَقَكُمْ مِنْ ترابٍ ثُمَّ من نُطْفَةٍ ثم من عَلَقَةٍ ثم يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثم لِتَبْلُغُوا أشُدَّكمْ ثم لِتَكونوا شُيوخًا و منكم مَنْ يُتَوَفّى قَبْلَ ذلِكَ و لِتَبْلُغوا أجَلاً مُسَمًّى و لَعلَّكمْ تَعْقِلونَ﴾

"Ai është i Cili iu ka krijuar juve nga dheu (Ademin a.s.), pastaj (ka krijuar pasardhësit e Ademit) nga Nutfah-lëngu i ngjizur i krijuar nga bashkimi i farës së vezës mashkullore me ato femërore, pastaj nga një copë gjaku e mpiksur, pastaj ju nxjerr jashtë si foshnjë, pastaj ju jep rritje që të mund të arrini moshën e fuqisë (rinisë) dhe më pas të jeni të moshuar,- edhe pse disa prej jush vdesin më përpara,- dhe që të arrini një afat të përcaktuar (vdekjen), me qëllim që mbase kuptoni (e fitoni mençuri)." [Gafir: 67].

Mëkatet janë helm shkatërrues të cilat ia humbin njeriut lumturinë e përjetëshme. Ato janë shkak për largimin e robit nga Allahu i Lartësuar, kështu që largimi prej tyre është obligim i menjëhershëm.

Për këtë arsye, Ibnul Kajim (Allahu e mëshiroftë!) thotë:

"Pendimi menjëherë pas gjynahit është Fard- obligim i cili nuk lejohet të vonohet."

Ndërsa imam En Neveviu (Allahu e mëshiroftë!) thotë:

"Dijetarët kanë rënë dakord unanimisht, se pendimi për çdo vepër të keqe është vaxhib-obligim që duhet kryer menjëherë dhe që nuk lejohet vonimi i tij, qoftë ajo vepër gjynah i madh apo i vogël."

Ndërsa Ebu Hamid el Gazali ka thënë:

"Sa për detyrshmërinë e tij në mënyrë të menjëhershme nuk ka dyshim, pasiqë nuk e mëson se gjynahet janë shkatërruese vetëm se me anë të besimit, i cili është detyrë e menjëhershme dhe e përhershme dhe është ai i cili e pengon besimtarin nga veprat e këqia."



VONIMI I PENDIMIT ËSHTË GJYNAH PËR TË CILIN DUHET TË PENDOHESH

Nëse e vonon pendimim, ke bërë gjynah, kështu që, edhe nëse pendohesh për gjynahun që ke bërë më parë, të ka ngelur në qafë një pendim tjetër, i cili është pendimi për vonimin e pendimit.

Nuk mund të shpëtosh nga kjo gjë vetëm nëse bën një pendim të përgjithshëm për mëkatet që ti i di dhe për ato që nuk i di. Dhe sigurisht, ato që njeriu nuk i di janë më shumë se ato që i di dhe mosdija e tij nuk e ndalon atë nga dhënia llogari për to, në rast se ai ka pasur mundësi që të mësojë. Ai në këtë rast është mëkatar me lënien e të mësuarit dhe me lënien e të punuarit gjithashtu, duke u bërë gjynahi kështu, edhe më i rëndë mbi të.

Ka ardhur në "Sahihun" e Ibën Hibanit, se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë:
"Shirku- idhujtaria në këtë popull është më e fshehtë se zhurma e ecjes së milingonës."

- Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) tha:

"E si mund të shpëtojmë prej tij, o i Dërguari i Allahut?!

- Tha: "Të thuash: 'O Zoti im! Më ruaj nga të shoqëruarit Ty shok, me vetëdije dhe kërkoj falje për atë që e bëj pa vetëdije."

Kështu qw, ky kërkim për falje bëhet për ato gjynahe që i di Allahu dhe nuk i di njeriu që i ka bërë vetë.

Në një hadith të saktë thuhet se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i bënte lutje Allahut gjatë namazit të tij, me këto fjalë:

"اللهمَّ اغْفِرْ لي: خَطئي، و جَهْلي، و إسْرافي في أمْري، و ما أنتَ أعلمُ به مني، اللهمَّ اغفر لي: جدِّي و هَزْلي، و خَطئي، و عَمْدِي، و كل ذلك عِندي، اللهمَّ اغْفِرْ لي ما قدَّمْتُ، و ما أخَّرْتُ، و ما أسْرَرْتُ، و ما أعْلَنتُ، و ما أنتَ أعْلمُ به مِنِّي، أنت إلهي لا إلهَ إلاَّ أنْتَ"

"O Zoti im! Më fal mua gjynahet e mia, paditurinë time, mangësinë në punët e mia dhe çdo gjë që Ti e di më mirë se unë!

O Zoti im! Më fal mua atë që e kam bërë me seriozitet dhe atë që e kam bërë duke luajtur, atë që e kam bërë gabimisht dhe atë që e kam bërë me vetëdije, sepse të gjitha këto janë tek unë!

O Zoti im! Më fal mua atë që ka kaluar dhe atë që kam përpara, atë që kam mbajtur fshehur dhe atë që kam shfaqur dhe çdo gjë që Ti e di më mirë se unë!

Ti je i Adhuruari im dhe nuk ka të adhuruar tjetër përveç Teje."

Në një hadith tjetër thuhet:

"O Zoti im! Më fal mua të gjitha gjynahet e mia; të imtat e ato që bien në sy, ato që kam bërë gabimisht dhe ato që i kam bërë me vetëdije, ato që kam mbajtur fshehur dhe ato që kam shfaqur, ato që kanë kaluar dhe ato që kam përpara."

CILAT JANË ATO GJYNAHE PËR TË CILAT DUHET PENDUAR

Dije, vëlla i dashur, qofsh i lidhur gjithnjë me atë që do!

Se pendimi është lënia e gjynaheve dhe se nuk mund t'a lësh një gjë vetëm pasi t'a njohësh atë. E nëse pendimi është obligim, atëherë do të jetë obligim çdo gjë pa të cilën nuk mund të arrish tek ai. Kështu që, njohja e atyre gjynaheve për të cilat duhet të pendohesh është obligim.

Për t'i mësuar ato hollësisht do të duhej të sqaronim të gjitha ligjet e Sheriatit-legjislacionit Islam nga fillimi në fund, gjë e cila nuk është qëllimi ynë. Por ne do të vëmë në dukje gjërat përmbledhëse, lidhjet dhe pjesët e tyre.

Allahu është Udhëzuesi në të vërtetën dhe Ai që të jep sukses për t'a qëlluar atë, me Mëshirën e Tij.
Së pari:

Pendimi për moskryerjen e veprave të mira

Mësuam pak më parë se pendimi është kthimi prej asaj për të cilën u pendove dhe drejtimi për nga Ai tek i Cili u pendove. Pra pendimi i saktë është kthimi tek Allahu dhe te kryerja e atyre që ka urdhëruar e lënia e atyre që ka ndaluar. Mësove gjithashtu, se pendimi nuk bëhet vetëm për kryerjen e veprave të këqia, siç mendojnë shumë prej të paditurëve të cilët nuk e përfytyrojnë pendimin vetëm se për ato të këqia që bën njeriu, siç janë morali i keq e padrejtësitë e ndryshme.

Por, pendimi për moskryerjen e veprave të mira me të cilat je ngarkuar është më i rëndësishëm se pendimi për veprat e këqia nga të cilat je ndaluar.

Shumë prej njerëzve i lënë shumë gjëra me të cilat janë urdhëruar, qofshin ato prej punëve të zemrës (siç është dashuria për Allahun) apo të trupit-gjymtyrëve, si dhe shprehjet e tyre. Ata ndoshta nuk e dinë që këto gjëra janë detyrë mbi ta, me të cilën ata janë ngarkuar. Ose e dinë të vërtetën por nuk e pasojnë atë, duke qënur kështu; ose të humbur për shkak të mungesës së dijes së dobishme, ose që kanë merituar Zemërimin e Allahut mbi veten e tyre për shkak të kundërshtimit të së vërtetës pasi që e mësuan atë.

Ndërsa Allahu i Lartësuar i ka urdhëruar robërit e Tij që t'i luten Atij, në çdo salat-falje, me Fjalën e Tij:

﴿اهْدِنا الصِّراطَ المُسْتَقِيمَ. صِراطَ الذينَ أنْعَمْتَ عَليْهِمْ غَيْر المَغْضوبِ عليهم و لا الضّالِينَ﴾

"Na drejto në Rrugën e Drejtë. Në Rrugën e atyre të cilëve Ti u ke dhuruar Mirësinë Tënde (siç janë të Dërguarit e Allahut, besnikët në fenë e Tij, dëshmorët në Rrugën e Tij dhe të drejtët), jo në rrugën e atyre që merituan Zemërimin Tënd mbi vete (çifutët) dhe as në rrugën e atyre të cilët u humbën (të krishterët)." [El Fatiha: 6-7].

Për këtë arsye, Allahu i Lartësuar e ka pastruar të Dërguarin e Tij, Muhamedin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) prej humbjes dhe devijimit, duke thënë:﴿وَ النَّجْمِ إذا هَوَى. ما ضّلَّ صاحِبُكم و ما غَوَى. و ما يَنْطِقُ عَنِ الهَوَى. إنْ هُوَ إلاَّ وَحْيٌ يُوحَى﴾

"(Betohem) për yllin kur ai bie (a shuhet). Shoku juaj (Muhamedi a.s.) as nuk ka humbur rrugën e drejtë, as nuk ka devijuar (nga e vërteta). As nuk flet ai nga dëshira (e vetë atij). Ai (Kurani) është vetëm Shpallje që i frymëzohet." [En Nexhm: 1-4].

Pra, "i humburi" është ai që nuk e di të vërtetën, madje kujton se është në të vërtetën ndërkohë që e injoron atë, siç është gjendja e të krishterëve, për të cilët Allahu i Madhëruar ka thënë:

﴿ وَ لا تَتَّبِعوا أهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أضَلُّوا كَثيراً و ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبيلِ﴾

"…Dhe mos ndiqni dëshirat e kota të njerëzve që e humbën rrugën kohë më parë dhe që bënë të humbin edhe shumë të tjerë, dhe që e humbën krejt vetveten nga Rruga e Drejtë." [El Maide: 77].

Ndërsa "i devijuari " është ai që ndjek dëshirat dhe epshet e tij, duke e ditur se ajo është e kundërta e të vërtetës, siç është gjendja e çifutëve.

Allahu i Lartësuar thotë:

﴿سَأَصْرِفُ عَنْ آيَاتِيَ الَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَإِن يَرَوْاْ كُلَّ آيَةٍ لاَّ يُؤْمِنُواْ بِهَا وَإِن يَرَوْاْ سَبِيلَ الرُّشْدِ لاَ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلاً وَإِن يَرَوْاْ سَبِيلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلاً ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَكَانُواْ عَنْهَا غَافِلِينَ﴾

"Unë do të largoj nga Ajetet e Mia (Vargjet e Kuranit) ata të cilët do të sillen me kryelartësi e me kundërshti në tokë pa asnjë të drejtë, por edhe sikur ata t'i shohin të gjitha Ajetet (provat, treguesit, shpalljet), ata prapë nuk do t'i besojnë. Edhe sikur ta shohin rrugën e drejtësisë (besimin vetëm në Allahun, përkushtimin, veprat e mira), ata përsëri nuk do ta bëjnë për vete këtë si udhë të tyren, por nëse ata shohin rrugën e gabuar (politeizmin, krimet, veprat e ulëta), kjo është udha që do ta përqafojnë, ngaqë ata i kanë hedhur tej Ajetet Tona (Fjalët, Shpalljet) dhe ishin krejt të pavëmendshëm për të nxjerrë mësime prej tyre." [El A'raf: 146].

Gjithashtu, Allahu i Madhëruar thotë:

"Tregoju atyre (O Muhamed a.s.) ndodhinë e atij të cilit Ne i dhamë Ajetet Tona (provat, shenjat), por ai i flaku ato tej, kështu që atë e ndoqi shejtani duke u bërë kështu i humbur.

Dhe po të kishim dashur Ne, padyshim që do ta kishim ngritur prej andej ku ra, por ai u kap pas botës dhe ndoqi dëshirat boshe të nepsit. Kështu shembulli i tij i ngjan atij të qenit: nëse e përzë, ai var gjuhën, por edhe nëse nuk e ngacmon, ai përsëri e nxjerr gjuhën jashtë. I tillë është edhe shembulli i popullit që mohon Ajetet Tona. Njihi pra ata me ndodhitë, mbase mund ta vrasin mendjen." [El A’raf: 175-176].

Për këtë shkak, humbja e rrugës së drejtë dhe devijimi prej saj përmban të gjitha të këqiat e bijëve të Ademit (njeriut), sepse njeriu është, ashtu siç thotë Allahu i Lartësuar:

﴿وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُوماً جَهُولاً﴾

"Dhe njeriu e mori përsipër atë (Amanetin, përgjegjësinë, besimin, nderimin dhe gjithë detyrimet e urdhëruara nga Allahu). Vërtet që ai i bëri keq vetvetes dhe qe i paditur (për pasojate tij)." [El Ahzab: 72].

Me padrejtësinë e vetë atij ai ka devijuar, sepse e vendosi dijen jo në vendin e vet të frika ndaj Allahut dhe kthimi tek Ai me pendim) dhe me injorancën e tij ai ka humbur. Këto janë dy gjëra të cilat bashkohen shpesh te njeriu, duke qenë i humbur në diçka dhe i devijuar në diçka tjetër. Vërtet ai është keqbërës i vetvetes, i paditur.

Ai dënohet gjithashtu, për çdonjërin nga këto dy gjynahe me një tjetër gjynah, duke iu shtuar mbi to. Allahu i Madhëruar thotë:

﴿فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً﴾

"Në zemrat e tyre ka sëmundje (dyshimi dhe hipokrizie), ndërkohë që Allahu ua ka shtuar edhe më shumë sëmundjen." [El Bekare: 110].

Dhe thotë:

﴿فَلَمَّا زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ﴾

"Kështu, kur ata u larguan (nga Rruga e Allahut), Allahu ua largoi zemrat (nga Rruga e Vërtetë)." [Es Saff: 5].

Po kështu edhe besimtari, i cili shpërblehet për të mirat që vepron, me të mira të tjera mbi to. Nëse ai punon me atë dije që ka (e praktikon atë), Allahu i jep atij dije për atë që nuk e dinte, e nëse vepron një vepër të mirë, ajo e shtyn atë në vepër tjetër të mirë.

Allahu i Lartësuar thotë:

﴿وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْواهُمْ﴾

"Ndërsa ata që drejtohen (në Rrugën e Drejtë), Ai ua shton edhe më shumë udhëzimin e tyre (në të) dhe u dhuron atyre përkushtim (në këtë udhë)." [Muhamed: 17].

Dhe thotë:

"E sa për ata të cilët përpiqen fort tek Ne (për Çështjen Tonë), Ne sigurisht që do t'i udhëheqim ata drejt Udhëve Tona (në besim të pastër Islam)." [El Ankebut: 69].

[font="Fixedsys"]"…Por sikur të kishin zbatuar ato me çfarë ishin urdhëruar, do të kishte qenë shumë më mirë për ta dhe do ta kishin forcuar edhe më vetveten (besimin) e tyre.

Dhe padyshim që atëherë Ne do të kishim derdhur mbi ta shpërblim të madh nga Ana Jonë.

Dhe sigurisht që do t'i kishim drejtuar në Rrugë të Drejtë." [/FONT][En Nisa: 66-68].



Së dyti:

Pendimi për gjynahet e vogla

dhe të mëdha



Dije! O rob i Allahut (Allahu të mëshiroftë!), se gjynahet ndahen në të mëdha dhe në të vogla, dhe se kundërshtimi i njerëzve në to është i madh, saqë dikush prej tyre thotë: "Nuk ka gjynahe të mëdha e të vogla, por çdo lloj kundërshtimi i urdhërit të Allahut është gjynah i madh. Kjo sepse njeriu duhet të shohë tek Madhështia e Atij që kundërshton dhe jo tek vetë gjynahu."

Megjithatë, kjo çështje është thjeshtë mënyrë të shprehuri pa kuptim, për shkak se ndarja e gjynaheve në të vogla e në të mëdha është vendosur nga vetë Vargjet e Kuranit, të Sunetit, Ixhmaut-unanimit të dijetarëve të parë, si dhe përputhet me konsideratën.

Allahu i Lartësuar thotë:

"Në qoftë se ju i mënjanoni gjynahet e mëdha që jeni ndaluar t'i kryeni, Ne do t'ju shkarkojmë nga gjynahet e lehta…" [En Nisa: 31].

Gjithashtu thotë:

"Dhe ata që mënjanojnë gjynahet e mëdha dhe el Fevahish (zina-marrëdhënie të ulëta të paligjshme imorale)…" [Esh Shura: 37].

Dhe thotë:

"Ata që u largohen gjynaheve të mëdha dhe el Fevahish (marrëdhënie imorale të paligjshme) përveç gabimeve të vogla…" [En Nexhm: 32].

Ndërsa i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) thotë:

"Pesë salatet- faljet e ditës, nga e Xhumaja në të Xhuma (falja e të Xhumave), nga Ramazani në Ramazan (agjërimi i muajit të Ramazanit); (të gjitha këto) janë falje për gjynahet e bëra në kohën ndërmjet tyre, nëse i largohesh gjynaheve të mëdha.”

Gjynahet e vogla janë quajtur gjithashtu gjynahe Muhakkarat- të përbuzura, siç ka thënë i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!):

"Ruajuni gjynaheve të përbuzura (që duken të vogla dhe përbuzen), sepse ato mblidhen tek njeriu dhe e shkatërrojnë atë. Si shembulli i një burri që është në një fushë dhe aty vjen ustai i fshatit.

Atëherë, ky burri ngrihet të largohet dhe më pas kthehet me dru zjarri në duar. Edhe ai burri tjetër filloi të vijë me dru zjarri, derisa mblodhën një grumbull të madh. Ndezën një zjarr të vogël si fillim,

Gjithashtu, ndarja e gjynaheve në të mëdha e të vogla, na është përcjellë brez pas brezi nga selefët-të parët tanë të mirë.

·Po ashtu edhe nga e konsideratës, themi se gjynahet nuk janë të barabarta në shkallën e krimit, pra ato në realitet ndryshojnë nga njëra-tjetra.

por që më pas, ai dogji çdo gjë që hodhën në të."



Gjithsesi, mund të themi se kundërshtimi është përqendruar në tre gjëra:

E para: Në el Lemem –gjynahet e vogla apo ato që kryhen vetëm një herë, të cilat përmenden në suren En-Nexhm; cilat janë ato?

E dyta: Në el Kebair –gjynahet e mëdha dhe a kanë ndonjë numër të caktuar kufizues.

E treta: A është pendimi Vaxhib –obligim për gjynahet e mëdha dhe të vogla, apo largimi prej të mëdhave i fshin edhe të voglat?

Po përmendim diçka që lidhet me to, me lejen e Allahut i Cili është i Vetmi që jep sukses.
E para:

Përsa i përket el Lemem; është transmetuar nga një grup selefësh se ai është ballafaqimi një herë me gjynahun dhe moskthimi më tek ai, edhe nëse është gjynah i madh. Kjo është fjala e Ebu Hurejrës, Muxhahidit, Hasenit dhe transmetimi i Ataut nga Ibën Abasi.

Një grup tjetër shkuan në mendimin se el Lemem janë punët që u bënë në kohën e injorancës, para se të përqafonin Islamin, d.m.th. që Allahu nuk i dënon për ato punë.

Ndërsa shumica e selefëve dhe e dijetarëve thonë se el Lemem janë gjynahet e tjera përveç gjynaheve të mëdha dhe ky është transmetimi më i saktë nga Ibën Abasi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!), siç thuhet në "Sahihu el Buhari" në hadithin e Tausit nga Ibën Abasi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!), se ka thënë:

"Nuk kam parë kuptim më të afërt për el Lemem se ajo që ka thënë Ebu Hurejra; nga fjala e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) që thotë:

"Allahu i Lartësuar ka shkruar pjesën e pasardhësve të Ademit prej zinasë-imoralitetit, dhe ajo do t'i zërë ata patjetër; imoraliteti i syve është shikimi, ai i gjuhës është të shprehurit, nepsi ëndërron dhe dëshiron ndërsa organet e vërtetojnë atë ose e përgënjeshtrojnë."

Këtë hadith e transmeton Muslimi; nga Hadithi i Suhejl bin ebi Salih; nga babai i tij; nga Ebu Hurejra. Muslimi e transmeton këtë hadith edhe me këtë shprehje:

"Imoraliteti i dy syve është të shikuarit, ai i dy veshëve është të dëgjuarit (i haramit), ai i gjuhës është të folurit, i dorës është shtrirja e saj me të padrejtë dhe i këmbës është të ecurit (për te harami)."

Më e sakta në këtë çështje është fjala e shumicës së dijetarëve; që el Lemem janë gjynahet e vogla si shikimi, bërja me sy, e tjera si këto.

Kjo është fjala e shumicës së Sahabeve –shokëve të Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe e të tjerëve më pas.

Kjo është fjala e Ebu Hurejrës, Abdullah bin Mesudit, Ibën Abasit, Mesrukut dhe e Shabiut.

Duhet të kihet parasysh se kjo nuk e mohon fjalën e Ebu Hurejrës dhe Ibën Abasit, në transmetimin e dytë prej tyre, që el Lemem është ballafaqimi me gjynahun e madh dhe moskthimi më tek ai, sepse ai ose i përmban të dyja këto kuptime duke qenë kështu me dy forma, ose Ebu Hurejra dhe Ibën Abasi e kanë futur atë që bën një gjynah të madh një herë të vetme -duke mos vazhduar në të, por duke ndodhur prej tij pakujdesisht një herë në jetë- e kanë futur në el Lemem, dhe duke menduar gjithashtu se ai gjynah zmadhohet, ashpërsohet dhe bëhet kërcënues për atë që e përsërit atë disa herë. Kjo është prej të kuptuarit e thellë të Sahabeve (Allahu qoftë i kënaqur prej tyre!) dhe tregon për lumin e dijes së tyre.

S'ka dyshim se Allahu i Madhëruar ia fal robit të Tij atë që bën vetëm një herë apo dy e tre, por i frikësohemi ashpërsisë që i kanoset atij që e bën gjynahin zakon të vetin dhe e përsërit atë shumë herë.

Për këtë kanë ardhur disa gjurmë (fjalë) të selefëve dhe vetë realiteti që jetojmë dëshmon për të.

Përmendet nga Aliu (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) se:

"Atij i sollën dikë që kishte vjedhur dhe ai urdhëroi që t'i prisnin dorën.

- Ai (vjedhësi) tha: O prijës i besimtarëve! Betohem në Allahun se nuk kam vjedhur herë tjetër përveç kësaj.

- “Mashtrim, gënjeshtër!”
- Pasi atij iu pre dora, (Aliu r.a.) tha: “Më thuaj të vërtetën, sa herë të bëhen që ke vjedhur, bashkë me këtë të fundit?

- Kaq e kaq here, -tha ai.

- Aliu (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) tha: Kësaj radhe e the të vërtetën, sepse Allahu nuk të llogarit me herën e parë.”

Pra, gjynahu i parë (që bën njeriu për herë të parë), edhe nëse ai nuk është El Lemem, por ai është nga lloji dhe ngjashmëria e tij. Kështu që, dy transmetimet nga Ebu Hurejra dhe Ibën Abasi janë në përputhje dhe nuk kundërshtohen. Ve Allahu ealem -dhe Allahu e di më së miri.

Gjithashtu, kjo shprehje (el Lemem) ka kuptimin e të afruarit tek gjynahu dhe autokritikën për të herë pas here. Themi (në gjuhën arabe): Elemme bi kedha; nëse i afrohet diçkaje por nuk e përvetëson atë. Prej këtu është quajtur puthja dhe bërja me sy; lemem, sepse ato i afrohen asaj që është pas tyre (imoralitetit).

Dhe thuhet: Filani nuk na viziton vetëm se lemaman; d.m.th. ndonjëherë, rrallë.

Pra, kuptimi i kësaj shprehjeje i përmban të dyja mënyrat me të cilat e komentuan Sahabet vargun Kuranor të mësipërm.

Prej këtu, ky Ajet: "Dhe ata të cilët i shmangen gjynaheve të mëdha dhe Fevahish- imoralitetit, përveç el Lemem -gabimeve të vogla", nuk do të thotë se ata nuk u largohen gjynaheve të vogla, ndryshe do të lavdëroheshin (nga Allahu) me moslargimin e tyre prej tyre, gjë e cila është diçka absurde. Por ai është një përjashtim nga përmbajtja dhe kuptimi i fjalëve të mëparshme; kur vargjet Kuranore që paraprijnë këtë varg (në suren En Nexhm), bënin fjalë për ndarjen e njerëzve në vepërmirë dhe vepërkeq dhe se Allahu do ta shpërblejë këtë me veprën e mirë të tij dhe tjetrin me veprën e tij të keqe, pastaj përmendi vepërmirët dhe i cilësoi ata duke thënë se i largohen gjynaheve të mëdha dhe imoralitetit; kuptimi i kësaj është se nuk mund të jetë vepërmirë që do të shpërblehet me veprën e tij dhe do të shpëtojë nga dënimi i Allahut, vetëm se ai person që i largohet gjynaheve të mëdha dhe imoraliteteteve të ndryshme. Kështu që, pas kësaj ishte e përshtatshme përmendja e përjashtimit të el Lemem –gjynaheve të vogla, apo atyre që bëhen vetëm njëherë edhe nëse janë të mëdha. Por këto gjynahe, megjithëse nuk hyjnë në grupin e gjynaheve të mëdha, por ato hyjnë në llojin e gjynaheve dhe moraleve të ulëta përgjithësisht.

Ndërsa, rregulli i përjashtimit nga e përgjithshmja është që të ketë lidhje ajo që përjashtohet me llojin e asaj prej të cilës përjashtohet, edhe nëse nuk hyn në të plotësisht dhe nuk e përmban e njëjta shprehje. Siç është përshembull Fjala e Allahut të Lartësuar:

"Ata nuk do të dëgjojnë atje (në Xhenet) ndonjë fjalë të kotë (të ulët e të rreme), por veçse selam- përshëndetje, paqë…" [Merjem: 62].

Kështu, përshëndetja është prej të folurit i cili mund të jetë fjalë e kotë ose përshëndetje, pra që të dyja bëjnë pjesë në të njëjtin lloj.

Po kështu edhe Fjala e Allahut:

"Asgjë të freskët nuk do të shijojnë atje, as edhe pije. Përveç ujë që valon dhe kullimin e plagëve të qelbura." [En Nebe: 24-25].

Edhe uji i valuar, edhe kullimi i plagëve të qelbura hyjnë në llojin e të shijuarit.

Në ajetin e parë është njësoj sikur të thuhet: "Nuk dëgjojnë atje asgjë tjetër, përveç përshëndetjes", dhe në të dytin: "Nuk do të shijojnë atje asgjë tjetër, përveç ujit të valuar dhe kullimin e plagëve të qelbura".

Por ajeti theksoi një prej elementeve të atij lloji, në mënyrë të drejtpërdrejtë, me qëllim që mohimi i tij të jetë në mënyrë të shprehur dhe të drejtpërdrejtë, e jo me anë të kuptimit të përgjithshëm që përmban ky përjashtim.

Po kështu edhe Fjala e Allahut të Lartësuar:

"Ata nuk kanë aspak dije (të qartë) dhe nuk ndjekin gjë tjetër përveç hamendjes…" [En Nisa: 157].

Hamendja, në këtë ajet, përfshihet në atë ndjenjë e cila është lloji përmbajtës i dijes dhe hamendjes.

Më e përpiktë se kjo është hyrja e përjashtimit në atë që të jep vetë fjala të kuptosh, si në Fjalën e Allahut të Lartësuar:

"Dhe mos u martoni me gratë e baballarëve tuaj, përveç asaj që ka kaluar (në kohën e injorancës)." [En Nisa: 22].

Kuptimi i këtij vargu është se martesa me gratë e baballarëve (që nuk janë nënat e tyre) është shkak për t'u dënuar, përveç asaj që ka kaluar para këtij ndalimi, d.m.th. ajo që ka kaluar u është falur.

Po ashtu Fjala e Allahut:

"As mos të bashkoni (të martoheni me) dy motra njëherësh, përveç asaj që ka kaluar." [En Nisa: 23].

Nëse do të ishte qëllimi për atë që ka qenë në ligjet e popujve të mëparshëm, atëherë ky është përjashtim prej një gjëje të keqe e të urryer, duke u kuptuar kështu ndalimi (të qënurit e saj haram, e ndaluar) dhe qortimi i atij që e ka bërë atë. Kështu që ishte e përshtatshme të thuhej "Përveç asaj që ka kaluar". Medito në këtë sepse kjo është prej thellësisë së gjuhës arabe.

Ndërsa Fjala e Allahut të Lartësuar:

"Kurrë më nuk do të shijojnë atje vdekjen përveç vdekjes së parë (në këtë botë)." [Ed Duhan: 56].

Ky përjashtim është për të vërtetuar vazhdimësinë e jetës dhe mosshijimin e vdekjes, duke e bërë kështu, mohimin e parë e të përgjithshëm në vend të të shprehurit të cilit nuk mund t'i hyjë kurrë përjashtim.

Ndryshe, nëse do të përjashtohej ndonjë prej elementeve të tij, përmendja e tij do të ishte më parësore se devijimi prej tij, në përjashtim të shkëputur. Është vënë kështu ky përjashtim në vend të sigurisë dhe të të shprehurit për ruajtjen e të përgjithshmes, gjë e cila ndodh në të gjitha përjashtimet e shkëputura. Kështu që medito në të sepse ai është prej të fshehtave të arabishtes."

Vlen të tërheqim vërejtjen këtu, se gjynahu i vogël mund të shoqërohet me ndonjë element, i cili mund t'a bashkojë atë me gjynahet e mëdha, madje mund t'a bëjë atë prej më të mëdhave të tyre në gradë.

Prej këtyre elementëve janë:

Vazhdimësia dhe mosndërprerja:

Një gjynah i madh por që ndërpritet dhe nuk pasohet me të tjera si ai, shpresa që ai të falet është më e madhe se një gjynah i vogël, në të cilin njeriu këmbëngul. Ky është si shembulli i pikave të ujit që bien vazhdimisht mbi një shkëmb dhe lënë mbi të shenja, e nëse do të hidhje një kovë me ujë njëherësh mbi të, nuk do të linte ndonjë shenjë.

Po ashtu edhe të këqiat e vogla, nëse vazhdohet në to, atëherë gjurma e tyre në nxirjen e zemrës zmadhohet. Por, gjynahet e mëdha, rrallë imagjinohet që të kryhen pa pasur para dhe pas tyre një grup prej gjynaheve të vogla. Mund të themi se çdo gjynah i madh paraprihet dhe pasohet me gjynahe të vogla, rrethohet prej tyre.


Konsiderimi i gjynahit për të vogël:

Sa më shumë që njeriu ta zmadhojë gjynahun në veten e tij (ta konsiderojë të rëndë), aq më tepër zvogëlohet ai gjynah tek Allahu i Lartësuar. Kjo, sepse konsiderimi i tij si diçka e madhe rrjedh nga mospranimi dhe urrejtja e zemrës atë vepër. E si rrjedhojë, ky largim e neveritje prej tij e pengon forcën e ndikimit të tij.

Ndërsa, në krah të kundërt, konsiderimi i tij si diçka e vogël rrjedh nga shoqërimi dhe të mësuarit me të, gjë e cila shkakton ndikimin e fortë të zemrës me të, ndërkohë që për zemrën kërkohet që të ndriçohet me bindjen ndaj detyrave të Allahut të Lartësuar dhe ndalohet nxirja e saj me gjynahe dhe kundërshtime të urdhërave të Tij.

Abdullah ibën Mes'udi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) thotë::

"Besimtari i konsideron gjynahet e tij si të ishin mal prej të cilit ka frikë se i bie mbi krye, ndërsa imorali i konsideron gjynahet e tij si të ishin mushkonjë që i kalon nëpër hundë."

Konsiderimi i gjynahut si të madh në zemrën e besimtarit, bëhet për shkak të njohjes së tij Madhështinë e Allahut të Lartësuar. Kur ai sheh te Madhështia e Atij të Cilit ia thyen urdhërin, gjynahun e vogël e sheh të madh.


Të gëzuarit me gjynahet e vogla, kënaqja me to, konsiderimi i arritjes së të ushtruarit të tyre mirësi dhe pakujdesia nga njohja e të qënurit të tyre shkak për mjerimin e përjetshëm.

Në këtë pikë ekzistojnë shumë vepra të këqia e gjynahe, të cilat e kthejnë gjynahun e vogël në të madh.

Prej tyre po përmendim:

1. Publikimi, i cili pengon faljen e Allahut dhe mëshirën e Tij për mëkatarin:

I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) thotë:

"I gjithë populli im është i falur, përveç atyre që i publikojnë gjynahet e tyre."

Në publikimin e gjynaheve qëndrojnë pesë krime apo kundravajtje:

E para: Vetë gjynahu.

E dyta: Të përmendurit e tij pas ushtrimit, në një vend tjetër.

E treta: Zbulimi i mjetit i cili e uli atë në atë gjëndje.

E katërta: Nxitja e dëshirës për të keqen te dëgjuesi apo dëshmuesi (vështruesi) i gjynahut të tij.

E pesta: Entuziazmimi i të tjerëve për tek gjynahu, shtyrja e tyre në të dhe përgatitja e rrugëve për tek ai.
2. Përhapja e moraleve të ulëta në mesin e besimtarëve:

Kjo gjë çon në vazhdimësinë në gjynah, konsiderimin e tij të vogël dhe të mësuarit me të.

Ai që fton të tjerët në gjynah merr mbi shpinë ngarkesën e tij dhe ngarkesën e atyre të cilët e veprojnë atë, sepse drejtuesi për tek e keqja është si ushtruesi i saj.
Allahu i Lartësuar thotë:

﴿إِنَّ الذينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيْعَ الفاحِشَةُ في الذينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ في الدُّنْيا و الآخِرَةِ وَ اللهُ يَعْلَمُ و أنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ ﴾

"Sigurisht se ata të cilët duan që krimi i marrëdhënieve të paligjshme dhe imorale të përhapet në mesin e besimtarëve, do të kenë dënim të dhimbshëm në këtë botë dhe në Botën Tjetër dhe Allahu di, ndërsa ju nuk dini." [En Nur: 19].

Kush dëshiron të kuptojë se gëzimi me gjynahet dhe të kënaqurit me to, të çon aty ku përmendëm më sipër, le të lexojë vargjet Kuranore të cilat paraprijnë vargun e mësipërm, ku thuhet:

"Kur ju po e përçmonit atë me gjuhën tuaj dhe po e flisnit me gojën tuaj, gjë për të cilën ju nuk kishit asnjë dije, ju e quajtët atë si gjë të vogël, ndërsa tek Allahu ajo është shumë e madhe.

Dhe pse nuk thatë kur e dëgjuat, "Nuk shkon për ne të flasim për këtë gjë; Lavdi të qoftë Ty (O Allah), kjo është një gënjeshtër e madhe"?

Allahu ju ndalon nga kjo dhe ju këshillon ju që të mos e përsëritni kurrë më një gjë të tillë, në qoftë se jeni besimtarë.

Allahu jua sqaron qartë Ajetet e Tij (provat, shenjat, shpalljet) dhe Allahu është i gjithëditur, më i Urti Gjithëgjykues." [En Nur: 14-18].

A e vëren se si i ka cilësuar Allahu ata, për shkak të konsiderimit të gjynaheve të tyre si të vogla, kënaqjen me to dhe publikimin e tyre?

U tërhoqi vërejtjen që të mos kthehen më kurrë në gjëra të tilla, sepse ato janë të mëdha tek Allahu dhe shpienë në përhapjen e veprave të ulëta imorale në mesin e popullit musliman.

I pastër qoftë Allahu, i Cili e ka mbushur Fjalën e Tij me të fshehta, gjëra të papërsëritshme e dobi që nuk mund ti kuptojnë veçse ata që kanë dije, të cilët i kanë drejtuar fytyrat e tyre për nga Libri i Zotit të tyre me leximin e tij, meditimin në kuptimin e tij dhe mësimin e tij. Ndaj Allahu i udhëzoi ata në Rrugën e Drejtë.
3. Mospërfillja e mbulimit të Allahut gjynahet e tij, si dhe mospërfillja e butësisë së Allahut dhe e afatizimit të tij:

Nuk e di injoranti, se atij i shtyhet afati nga urrejtja, ashtu që të shtojë gjynahet, duke menduar se mundësia e tij për ushtrimin e gjynaheve është përkujdesje nga Allahu ndaj tij. I mashtruari, i duket sikur është i sigurtë nga kurthi i Allahut dhe i injoron pusitë e shejtanit.

Allahu i Lartësuar thotë:

﴿أَلَمْ تَرَ إِلى الذينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ يَعُودُنَ لِما نُهُوا عَنْهُ و يَتَناجَوْنَ بِالإثْمِ و العُدْوانِ و مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ و إذَا جَاؤُوكَ حَيَّوْكَ بِما لَمْ يُحَيِّك اللهُ و يَقُلُونَ في أنْفُسِهِمْ لَوْلا يُعَذِّبُنا اللهُ بِما نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنّمَ يّصْلَوْنَها فَبِئْسَ المَصِيرُ﴾

"A nuk i ke parë ata të cilët qenë ndaluar të mbanin bisedime të fshehta dhe pas kësaj ata u kthyen tek ajo që qenë ndaluar dhe thurën kurthe e përbetime të gjithë së bashku për të bërë gjynahe të mëdha, poshtërsi e mosbindje ndaj të Dërguarit (të Allahut, Muhamedit)? Dhe kur vijnë tek ti, ata të përshëndesin ty me përshëndetje me të cilën nuk të përshëndet Allahu dhe thonë: "Pse nuk po na ndëshkon Allahu për çfarë themi?" Xhehenemi do të jetë i mjaftueshëm për ta dhe ata do të digjen në të. Dhe i keq vërtet është përfundimi i tillë!" [El Muxhadele: 8].

Këto hollësi që thamë janë të mjaftueshme në lidhje me ato gjëra të cilat ndikojnë në konsiderimin e gjynaheve të vogla si të mëdha dhe Allahu ka Fuqi dhe Kontroll të plotë mbi çështjet e Tij, por shumica e njerëzve nuk e dinë.